Wat zijn de Pooltochten?

Wat zijn de Pooltochten nu eigenlijk?

De Pooltochten zijn een jaarlijks kamp voor scouts en explorers in en rondom de Regio Overijsselse Vechtstreek. De Pooltochten worden van woensdagavond tot zaterdagochtend in de herfstvakantie gehouden.
De organisatie is in handen van de Pooltochtcommissie, samen met ongeveer 30 scouts van verschillende groepen uit de regio. Zij zorgen met elkaar voor de totale organisatie en het draaien van de Pooltochten zelf tijdens de herfstvakantie. Als je meedoet aan de Pooltochten kom je dus vaak wel leiding
van je eigen groep tegen. In totaal zijn er zes verschillende hikes waar je je voor in kunt schrijven.
Samen maak je een koppel (2 personen) of een troppel (3 personen) en kies je een hike uit.
Er is een duidelijke opbouw in de hikes: de A-hike is voor jonge scouts met weinig of geen hike-ervaring. De B-Hike, C-Hike en D-Hike lopen op in moeilijkheidsgraad met allerlei tochttechnieken. De E-Hike is voor hikers die erg goed zijn in tochttechnieken. De F-hike is een heel ander verhaal: een pittige tocht voor de doorgewinterde, wat oudere en meer ervaren explorers. Na de D kun je daarom kiezen wat je het meest ligt: de E om je hersens te kraken of de F om je fysiek uit te dagen. Je kunt ook eerst de E en dan de F doen. Wanneer je de hikes tot en met de E of F hebt doorlopen, dan hoeven de Pooltochten nog niet over te zijn. Je bent van harte welkom als lid van de werkploeg en in de jaren daarna zou je bijvoorbeeld kunnen helpen als tochtleider om de Pooltochten mee te helpen organiseren.

Geschiedenis

Je zult je inmiddels wel afvragen (of niet natuurlijk), hoe het komt dat de hikes die in de herfst georganiseerd worden de Pooltochten heten. Om daarachter te komen, zal je een aantal jaar terug in de geschiedenis moeten duiken.

Van sneeuw naar korte broek

Op de avond van de 27e december 1972 verzamelden op Ada’s Hoeve te Ommen 24 verkenners om mee te doen aan de eerste hike van het district Zwolle. Overdag was de temperatuur redelijk, maar ‘s nachts vroor het behoorlijk. ‘s Ochtends, de 28e december, zag alles wit van de rijp en waren de plassen dichtgevroren. Soms sneeuwde het overdag licht. Op 29 december kwam de temperatuur niet meer boven het vriespunt. Je kunt je gemakkelijk indenken dat sommige hikers de tocht vonden
lijken op een pooltocht. En zo hebben de hike-activiteiten hun naam ‘’de Pooltochten’’ gekregen. Ook al vinden ze nu in de herfst plaats, wanneer de temperatuur best dragelijk is en er ieder jaar wel korte
broeken worden gesignaleerd.

Vijf decennia Pooltochten

Nu bestaan de Pooltochten uit 6 hikes met zo’n 100 deelnemers, maar dat is nog niet zo lang zo. Hier volgt in vogelvlucht de geschiedenis van ruim 50 jaar Pooltochten.

De eerste Pooltochten waren dus in 1972. Het was vanzelfsprekend dat deze gehouden werden vanaf ons buitencentrum Gilwell Ada’s Hoeve vanwege de ligging tussen de bossen van Ommen. Zij bestond uit 4 verschillende hikes. De eerste A, ‘van alles wat’; de tweede B, ‘eerste klas’, de derde C, ‘trappers’
en de vierde D, ‘zwervers’. Ieder jaar waren er meer deelnemers. In 1979 was de deelname voor de B-
hike zo groot dat deze hike opgesplitst werd in B1 en B2. Het jaar daarop werd besloten om definitief 5 categorieën te organiseren tijdens de Pooltochten; de introductie van de E-hike was een feit. In de jaren daarna bleef het deelnemersaantal groeien waardoor in 1987 de hikes overbezet waren. Om die reden – en omdat verdere specialisatie tussen de hikes mogelijk was – werd een 6e hike opgericht, en kwamen we uit op F. De huidige F is vergelijkbaar met de vroegere E. Vanaf toen bestaan de Pooltochten dus uit: de A-hike (de ‘beginners hike’), de B-, C-,D- en E-hike (kaart en kompas hikes die oplopen in moeilijkheidsgraad van makkelijk tot een hike voor echte kaart- en kompasfijnproevers), en tot slot de F-hike (de ‘survival hike’).

Begin jaren negentig brandde het centrale onderkomen voor de staf, het Rambonnethuis (Rambo), tot de grond toe af. Daarmee kwam een einde aan een onhandig maar o zo nostalgisch onderkomen. Van 1993 tot en met 1996 waren de Pooltochten daarom niet vanaf Ada’s hoeve, maar vanaf camping de
Besthmenerberg. Na de wereldjamboree in Nederland is het centrale onderkomen daarvan (Jambo) neergezet op de plek waar eerst het Rambonnethuis stond. Minder nostalgisch en minder onhandig, maar nog steeds gezellig.
Niet alles verloopt zoals je het van tevoren had gepland, en daarom wordt er tijdens de Pooltochten nog heel wat geregeld. In het tijdperk ver voor de mobieltjes ging de communicatie tussen de hikes en de kampstaf in de eerste jaren met “bakkies” (27 MC). Lange antennes op de auto’s (een enkele keer dwars door het dak van een 2CV) met een beperkt bereik. Later kwamen hiervoor portofoons en mobilofoons
in de plaats, waarbij om het bereik te vergroten antennes bij Rambo/Jambo en op de brandtoren van de Besthmenerberg werden geplaatst. Sinds begin deze eeuw zijn met de komst van mobieltjes ook de porto’s een echo uit het verleden.
Sinds het jubileum in 2011 is er veel onderhoud geweest aan de organisatie van de Pooltochten. Zo is het themateam uitgebreid van twee naar vier personen, wordt er steeds meer aan digitalisering gedaan (inschrijving via SOL en sociale media) en is er hard gewerkt aan een nieuw logo en nieuwe huisstijl.
Ondanks deze vernieuwingen loopt het deelnemersaantal terug van ca 200 naar 100 deelnemers. De grote oorzaak hiervan is de herfstvakantie die de scholen zelf mogen plannen. Lang niet alle jeugdleden zijn dus vrij tijdens de Pooltochten.
Na een echte dip van 70 jeugdleden in 2013 weten we in 2014 de stijgende lijn weer in te zetten.
In 2015 is het tijd voor een nieuwe grote stap in de geschiedenis van de Pooltochten. Door een convenant te tekenen met de Regio Overijsselse Vechtstreek zijn we nu ook op papier een eigen organisatie die onafhankelijk van de regio georganiseerd wordt. Uiteraard is het contact met de regio erg goed en helpen we elkaar waar nodig en mogelijk. 2020 was helaas voor iedereen een moeilijk jaar, ook voor de Pooltochten. Hoewel we lang goede hoop hadden de Pooltochten gewoon door te kunnen laten gaan, moesten we op het laatste moment toch improviseren. Dat jaar hebben we een O-hike georganiseerd, zodat iedereen toch kon mee kond doen. Maar dan veilig in de eigen omgeving, waarna deelnemers online hun resultaten in konden sturen. We hebben deze editie zelfs afgesloten met een livestream van het kampvuur, met dank aan ons Showteam! In 2021 was het alweer tijd voor de 50e editie van de Pooltochten, die gelukkig wel weer fysiek kon plaatsvinden. Dat hebben we gevierd met onder andere een G-hike, speciaal georganiseerd door Pooltochtenveteranen Paul Vossers en Jeroen Niemeijer, voor oud-betrokkenen bij de Pooltochten. Ook was er op de vrijdag een reünie op Ada’s Hoeve, voor iedereen die er graag bij wilde zijn maar voor wie de G-hike niet haalbaar was.

Na ruim 50 jaar bestaan de Pooltochten dus gelukkig nog steeds! Inmiddels hoeven we dus geen portofoons meer te huren, hebben we een digitale Pooltochtenkaart zodat alle werkploeg- en stafleden precies weten waar ze heen moeten, hebben we veel oog voor duurzaamheid (in de keuken en door bijvoorbeeld voor de posten geen plastic tasjes, maar herbruikbare linnen tasjes te gebruiken) en hebben we de Vrienden van de Pooltochten. Dat zijn oud-betrokkenen van de Pooltochten, die ons sponsoren. Op die manier hoeven we het inschrijfgeld van de deelnemers gelukkig niet teveel te verhogen en blijven ook oud-Pooltochters betrokken.

Over grote en kleine mannen

De eerste kampstaf (in 1972) bestond uit vaandrig Yntze Steenbergen van de Mauritsgroep, hopman Harry Landman van de Cavaljétroep, vaandrig Peter Buys van de Huysmantroep en vaandrig Herman Erdtsieck van de Lengtontroep. De kampleiding berustte bij hopman Albert Mensema, toen assistent
districtscommissaris voor verkenners. Dit zijn de grondleggers van de Pooltochten.
In het tweede jaar werd de organisatie uitgebreid met een belangrijke club, namelijk de werkploeg. Deze ploeg draagt er zorg voor dat de posten bezet zijn, dat het materiaal voor de posten op de juiste plek ligt en dat trappersbanen e.d. opgebouwd zijn. In de jaren hierna heeft de werkploeg een aparte bouwploeg voor de bouw van trappersbanen e.d. gekregen en later is een vliegende keep ingesteld voor aan- en afvoer van materiaal. Ook de kookploeg mag niet onvermeld blijven. De leden van de kookploeg stellen de voedselpakketten voor de deelnemers samen en koken de maaltijden voor de medewerkers. In latere jaren is er een speciaal team voor het thema gekomen, samen met een showteam, dat zorgt voor een spectaculaire opening en afsluitend kampvuur op de vrijdagavond. Er is ook een aantal jaar een apart
EHBO team geweest. Gelukkig hadden zij zodanig weinig te doen, dat we daar inmiddels geen speciaal team meer voor nodig hebben.
Eindverantwoordelijk voor de Pooltochten is de kampleider. Kampleider van het eerste uur is Hopman Albert Mensema. Hij nam in 1982 afscheid van de Pooltochten. Hopman L.A.J. Sophie die al jaren als districtsvoorzitter de Pooltochten had geopend nam het kampleiderschap van hem over. Na het overlijden van Hopman Sophie in 1984 nam Hopman Albert Mensema het voor twee jaar weer op zich. Henk van Dorth nam het in 1987 van hem over. Hij werd in 1995 opgevolgd door Jos van Es. In 2003 kwam met Miriam Kisjes als kampleider eindelijk een vrouw aan het roer. Met haar opvolger in 2007, Sip Oegema, kwam voor het eerst de kampleider uit het waterwerk. Na zes jaar heeft Sip het stokje overgedragen aan Koen Geerlinks, de jongste kampleider in de geschiedenis van de Pooltochten. Na maar liefst 9 jaar als kampleider gaat Koen sinds 2023 verder in de bouwploeg en is Warner Hoijtink de nieuwe kampleider.